Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie to jedno z najstarszych muzeów publicznych w Europie Środkowej i najstarsze muzeum publiczne w Polsce, założone przez ks. Leopolda Jana Szersznika w roku 1802.
Po rozpadzie Austro-Węgier muzeum znalazło się w polskiej części Cieszyna. W tym czasie połączono zbiory muzeum miejskiego i Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego, zaś 21 czerwca 1931 siedzibą nowo powstałej placówki została dawna posiadłość rodziny szlacheckiej Larisch-Mönnich wybudowana w 1794 roku. 24 stycznia 1966 roku zostało zamknięte nakazem powizytacyjnym Inspektora Pracy Związków Zawodowych Pracowników Kultury i Sztuki. Po remoncie muzeum wznowiło działalność 1 maja 1969 roku.
Muzeum posiada działy:
- archeologii (materiały z badań wykopaliskowych na Górze Zamkowej w Cieszynie, grodzisk w Międzyświeciu i Starym Bielsku oraz zabytki średniowieczne odkryte w centrum miasta)
- etnografii (sprzęty, narzędzia i przedmioty codziennego użytku, stroje, hafty, koronki i srebrne ozdoby stroju ludowego, trówły, rzeźby, malarstwo olejne i na szkle)
- fotografii (bogaty zbiór archiwalnych fotografii, klisz, diapozytywów oraz dagerotypów, aparaty fotograficzne, wyposażenie atelier)
- historii (kilkanaście tysięcy eksponatów związanych z Cieszynem i Śląskiem Cieszyńskim od średniowiecza po czasy współczesne - akta, rękopisy, ulotki, afisze i plakaty, numizmaty, medale, militaria, mundury i wyposażenie wojskowe)
- sztuki (rzeźba, malarstwo, grafiki, rysunki, rzemiosło artystyczne)
- techniki (żelazka, lampy naftowe, pozytywki, szafy grające, instrumenty muzyczne, kasy sklepowe i inne)
Oprócz wystawy stałej Na skrzyżowaniu dziejów i kultur Muzeum organizuje wystawy czasowe o różnorodnej tematyce. Oddziały Muzeum znajdują się w Górkach Wielkich (Muzeum Zofii Kossak-Szatkowskiej w Górkach Wielkich), Skoczowie (Muzeum im. Gustawa Morcinka) i Wiśle (Muzeum Beskidzkie im. Andrzeja Podżorskiego).
