Starówka i rynek powstały w XIII i XIV wieku, kiedy zaczęło rozwijać się górnictwo srebra i ołowiu. Jedną z najokazalszych kamienic jest „Batorówka” (Rynek 20), w której mieści się Muzeum Regionalne PTTK. W kamienicach przy rynku można podziwiać gotyckie i renesansowe portale. Pod kamienicami znajdują się gotyckie piwnice. Najgłębsze mają trzy kondygnacje i kilkanaście metrów głębokości. Część z nich została zaadaptowana na kawiarnie i restauracje. Pod olkuskim rynkiem znajdują się mury piwnic gotyckiego ratusza. W planach jest urządzenie tam podziemnej trasy turystycznej. W południowej części rynku znajduje się budynek Starego Starostwa z początku XIX wieku. Niegdyś w tym miejscu znajdowała się królewska mennica. Nieopodal rynku przy ul. Floriańskiej, ma swoją siedzibę Muzeum Pożarnictwa Ziemi Olkuskiej.