Brama Wolbromska to obniżenie terenu na źródliskowym obszarze Białej Przemszy nad Pokrzywianką i Centarą, w rejonie którego znajduje się miasto Wolbrom.
Jest to obniżenie o przebiegu wschód-zachód, które rozgranicza Wyżynę Olkuską i Wyżynę Częstochowską. Wolbrom, od którego Brama Wolbromska wzięła swą nazwę, leży w jej najwęższej części, na cyplu wapiennym o wysokości około 380 metrów nad poziomem morza. Miejscowość była miastem królewskim korony Królestwa Polskiego. Wolbrom ma dość burzliwą historię, w trakcie której kilkakrotnie jego zabudowa została strawiona przez pożary. Jeden z nich, z 1886 roku, zniszczył prawie jedną trzecią miasta. Kolejny zdarzył się w 1904 roku i wtedy spłonęły już prawie dwie trzecie majątku Wolbromia. Dwa lata później znowu zdarzył się kolejny pożar, w trakcie którego spłonęła nawet nowo wybudowana remiza straży pożarnej. W trakcie I wojny światowej, w 1914 roku miasto było nieustannie ostrzeliwane. W wyniku wybuchu granatu znowu spłonęło kilka domów. Czasy jego największego rozwoju to głównie wiek XIX, kiedy to liczba mieszkańców znacznie wzrosła i w miasteczku zaczął rozwijać się handel oraz rzemiosło szewskie. Ogromny wpływ na rozwój Wolbromia miało podpisanie przez cara Aleksandra III statutu Towarzystwa Drogi Żelaznej Dęblińsko-Dąbrowskiej – która przecinała wolbromską gminę. Wtedy też rozpoczęto budowę całej infrastruktury kolejowej: torowiska, dworców, peronów. Najbardziej bogacili się na tym okoliczni chłopi – jedni zatrudniali się do pracy przy budowie, inni sprzedawali swoje ziemię pod drogę żelazną. W mieście jest obecnie 88 ulic – wliczając w to lokalny Rynek. Jest ono podzielone na dwie części właśnie przez tory kolejowe. Fragment z rynkiem i starą zabudową stanowi historyczną część miasta. Nowa część powstała głównie przez przeprowadzenie tu linii kolejowej, oraz także późniejsze powstanie Wolbromskich Zakładów Przemysłu Gumowego „Stomil”, które po 1992 zostały przekształcone w szereg niezależnych od siebie spółek. Obecne granice miasta w większości pokrywają się z tymi historycznymi.
