Idea powstania muzeum w Żywcu sięga lat 20. XX wieku. Jego zaczątkiem była kolekcja, zgromadzona przez uczennice Koła Krajoznawczego, działającego w Państwowym Seminarium Nauczycielskim Żeńskim[1] pod kierunkiem dyrektora szkoły, Tadeusza Charlewskiego. Otwarcie pierwszej wystawy, która mieściła się w budynku Seminarium przy ul. Zielonej 2, miało miejsce w 1934 roku. Obejmowała ona, oprócz zbiorów etnograficznych i przyrodniczych, m. in. egzemplarz Dziejopisu Żywieckiego Andrzeja Komonieckiego. W 1936 roku Gimnazjum zostało zlikwidowane, a kolekcję przekazano Sekcji Miłośników Żywiecczyzny przy żywieckim kole Towarzystwa Szkoły Ludowej. Powołało ono do życia Muzeum Ziemi Żywieckiej. Mieściło się ono początkowo w gmachu Seminarium, a w 1938 roku zostało przeniesione do kamienicy przy Rynku 1. Jego dyrektorem w latach 1936-1939 był polonista Michał Jeziorski. Wówczas to do muzeum trafiły eksponaty, pochodzące z wykopalisk archeologicznych na górze Grojec, prowadzonych w latach 1937-1938.