Cmentarz Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku w Zakopanem to jedna z najważniejszych polskich nekropolii. Nazwa pochodzi od słowa „brzyzek”, którym górale określają brzeg czyjejś posiadłości lub urwisko nad potokiem, a pierwszy człon nazwy wziął się od nazwiska właściciela terenu „Pęksa”.
Możemy to miejsce określić też jako „Stary Cmentarz”, a na pewno każdy mieszkaniec Zakopanego i okolic bez problemu wskaże nam do niego drogę. Stary Cmentarz został założony w połowie XIX wieku, głównie dzięki darczyńcy Janowi Pęksie oraz pierwszego proboszcza Zakopanego – Józefa Stolarczyka. Na początku proboszcz miał problemy, by przekonać mieszkańców do chowania tu swoich bliskich. Wybierali oni miejsca bardziej oddalone, gdzie jednak pochowani byli tam już inni członkowie rodzin, a dodatkowo opłaty za pogrzeb były tańsze niż w Zakopanem. W kolejnych latach cmentarz przechodził wiele przemian – postawiono mur, posadzono drzewa, a także, w latach późniejszych, pojawiły się tu płaskorzeźby na murze. Niestety, za czasów okupacji część cmentarza została zniszczona, ponieważ wybudowano przez niego drogę na Gubałówkę. Początkowo na cmentarzu chowano każdego, kogo bliscy wyrazili taką chęć. Od lat 20. XX wieku na cmentarzu chowano już jedynie osoby najbardziej zasłużone dla Tatr, Podhala i Zakopanego. Obecnie znajduje się tu około 500 grobów, z czego połowa należy do osób zasłużonych. Od momentu, gdy cmentarz został wpisany na listę zabytków, każdy pochówek wymaga zgody wojewódzkiego konserwatora zabytków. Jednak wciąż odbywają się tu pogrzeby słynnych osób, które swą działalnością przyczyniły się do sławienia tego regionu. Znajdziemy tu groby wielu ważnych osób. Tuż przy bramie wejściowej znajduje się grobowiec lekarza Władysława Florkiewicza, który był współtwórcą Muzeum Tatrzańskiego. Dalej pochowany jest doktor Andrzej Chramiec (wójt Zakopanego), ksiądz Józef Stolarczyk (pierwszy proboszcz Zakopanego oraz współtwórca Cmentarza na Pęksowym Brzyzku), czy badacze przyrody tatrzańskiej – Stanisław Sokołowski oraz Marian Sokołowski. Dalej znaleźć można groby należące do takich słynnych osób, jak m. in. Stanisława Witkiewicza, doktora Tytusa Chałubińskiego, Władysława Orkana oraz Kazimierza Przerwy-Tetmajera. Dalej znaleźć można mogiły plastyków – Władysława Hasiora, Antoniego Rząsy, Karola Stryjeńskiego oraz Antoniego Kenara. Dalej znajdziemy nagrobki ratowników TOPRu, przyrodników, dyrektorów Tatrzańskiego Parku Narodowego, artystów, poetów oraz innych, zasłużonych dla Zakopanego, ludzi.
